Aktualności
2025-05-09NBP obniża stopy procentowe. Jak stopy procentowe NBP wpływają na rezerwy pracownicze?
RPP zmieniła stopy procentowe po raz pierwszy od października 2023 r. Sprawdź, jakie to ma znaczenie dla wycen aktuarialnych rezerw pracowniczych oraz czy Twoja firma powinna zareagować.
Aktualne stopy procentowe NBP (wg stanu na 8 maja 2025)
Bieżące wartości wynoszą:
- stopa referencyjna: 5,25% w skali rocznej,
- stopa lombardowa: 5,75% w skali rocznej,
- stopa depozytowa: 4,75% w skali rocznej,
- stopa redyskontowa weksli: 5,30% w skali rocznej,
- stopa dyskontowa weksli: 5,35% w skali rocznej.
Po jakim czasie obniżono stopy procentowe?
Poprzednia zmiana (również obniżka) stóp procentowych miała miejsce w październiku 2023. Zatem teraz obserwujemy zmianę (spadek) po 19 miesiącach funkcjonowania stałych wartości.
Historyczne wartości można odczytać na stronach Narodowego Banku Polskiego: https://nbp.pl/podstawowe-stopy-procentowe-archiwum/
O ile obniżono stopy procentowe w maju 2025?
Stopy procentowe NBP obniżono w maju 2025 r. o pół punktu procentowego. Czyli np. stopa referencyjna dotychczas wynosząca 5,75% została obniżona do wartości 5,25% (= 5,75% - 0,50%).
Co to jest stopa procentowa NBP i na co wpływa?
Zgodnie z sejmowym leksykonem budżetowym stopy procentowe NBP są instrumentem wykorzystywanym przez bank centralny do regulowania ilości pieniądza na rynku. Przy ich pomocy NBP wpływa na wysokość stóp procentowych na rynku międzybankowym, a tym samym na oprocentowanie kredytów i depozytów w bankach komercyjnych.
Jak zmiany wysokości stóp procentowych wpływają na rezerwy aktuarialne?
Zmiany stóp procentowych oddziałują na:
- oprocentowanie depozytów oraz kredytów,
- poziom kursu walutowego,
- decyzje podmiotów gospodarczych m.in. o inwestowaniu czy konsumpcji.
Po decyzji Rady o obniżeniu stóp procentowych należy spodziewać się także spadku rentowności obligacji skarbowych. Rentowności te są natomiast w polskich realiach kluczowym wskaźnikiem ekonomicznym służącym do ustalenia dyskontowania płatności w modelu wyceny rezerw pracowniczych (np. na odprawy emerytalno-rentowe, nagrody jubileuszowe, odpis na ZFŚS itp.). Niższe stopy dyskontowe natomiast generują wyższe rezerwy aktuarialne. Zatem gdy scenariusz spadku rentowności obligacji się zrealizuje, to może to spowodować wzrost rezerw aktuarialnych liczonych w najbliższym czasie.
Czy aktuariusz również obniża stopę dyskontową w rezerwach?
Biuro aktuarialne na bieżąco dba o poprawne ustalenie wszystkich parametrów modelu dokonywanych wycen. Obejmuje to także wyceny aktuarialne rezerw na świadczenia pracownicze tj. rezerwy na odprawy emerytalne, rentowe, pośmiertne, rezerwy na nagrody jubileuszowe itp.
Sama zmiana stóp procentowych NBP nie powoduje automatycznej konieczności aktualizacji stóp dyskontowych, ponieważ Rada Polityki Pieniężnej nie wskazuje wprost wartości stopy dyskontowej stosowanej w wycenie rezerw pracowniczych.
Stopy dyskontowe stosowane w biurze aktuarialnym są kalibrowane przez aktuariusza zgodnie z zasadami Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 19, czyli MSR 19. Nie zmienia to wcześniej podkreślonego faktu, że istnieje zależność pomiędzy stopami procentowymi Narodowego Banku Polskiego a stopami dyskontowymi używanymi w wycenach rezerw pracowniczych. Ewentualna aktualizacja, o ile będzie potrzebna, będzie obejmowała nowe wyceny rezerw.
Czy zmiana stóp procentowych z 8 maja wpływa na kwoty rezerw z 31 grudnia 2024?
Większość firm ustala poziom rezerw pracowniczych tylko raz w roku. Parametry finansowe oraz demograficzne w modelu wyceny powinny odpowiadać sytuacji z dnia wyceny lub daty bilansowej (jeśli wycena jest prowadzona post factum).
Dlatego zmiana stóp procentowych NBP przeprowadzona przez RPP w maju 2025 nie wpłynie już na kwoty rezerw naliczone na datę 31 grudnia poprzedniego roku. Natomiast kolejne wyceny kwartalne, półroczne (np. na 30 dzień czerwca 2025) będą wykonywane zgodnie z aktualną sytuacją gospodarczą, o co zadba aktuariusz.
W razie wątpliwości czy powinni Państwo aktualizować swoje wyceny (o nowe dyskonto, nowe wzrosty płac, inflację) prosimy o kontakt z naszym biurem aktuarialnym.
Czytaj również:
Wycena rezerw pracowniczych
Dyskonto w wycenie aktuarialnej rezerw na świadczenia pracownicze na dzień 31.12.2024 r.
Wycena aktuarialna rezerw na świadczenia pracownicze w 2025 r. – od czego i jak zależna?