Okresy nieskładkowe a prawo do świadczenia emerytalnego

Pracownicy, którzy starają się o uzyskanie świadczenia emerytalnego lub rentowego z tytułu niezdolności do pracy, zobowiązani są do wykazania okresu składkowego i nieskładkowego wymaganego przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

U części ubezpieczonych pojawia się jednak trudność z wykazaniem powyższych okresów, co wynika przede wszystkim z braku wymaganych dokumentów lub braku zgłoszenia przez pracodawców do ubezpieczeń społecznych. Fakt nieopłacania przez pracodawcę składek na świadczenia emerytalne lub rentowe nie może nieść dla ubezpieczonego ujemnych skutków. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdza jednak zazwyczaj, że nie ma podstaw do uwzględniania tych okresów do wymaganego stażu ubezpieczeniowego.

Odmienny pogląd ukształtował się w orzecznictwie sądowym. Zgodnie z nim, zaniedbania po stronie pracodawcy w opłacaniu składek na świadczenia emerytalne i rentowe nie mogą niekorzystnie wpływać na ubezpieczonego. Jeżeli ubezpieczony wykaże pozostawanie w zatrudnieniu, dopuszcza się zaliczenie tych okresów do stażu ubezpieczeniowego. Prezentowane niejednokrotnie przez ZUS odmiennie stanowisko pozostawiłoby ubezpieczonych okresów składkowych oraz byłoby zaprzeczeniem prawnego powstawania i podlegania obowiązkowym stosunkom ubezpieczeń społecznych.

Okresy nieskładkowe przed wejściem w życie ustawy emerytalnej w 1999 roku, w celu wliczenia ich na poczet przyszłego świadczenia emerytalnego, wymagają jedynie wykazania przez ubezpieczonego pozostawania w stosunku pracy poprzez przedstawienie świadectw pracy i innych dokumentów lub zeznań świadków.