IFRS for SMEs

    9 lipca 2009 roku Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) ogłosiła w formie książkowej i na swojej stronie internetowej2 w języku angielskim, po długich przygotowaniach, Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla Małych i Średnich Jednostek (MSSF dla MSJ)3 . Standard liczy 230 stron i jest pojedynczym samoistnym, niewchodzącym w skład pełnych MSSF/MSR, dokumentem, obejmującym trzydzieści pięć działów (działy 1-35) oraz słowniczek obejmujący ponad 170 określeń pojęć i terminów. W dokumencie zawarto także wprowadzenie i wstęp oraz zestawienie powiązań działów standardu z postanowieniami MSSF/MSR.

I. Zakres stosowania standardu

    Standard przewidziany jest do stosowania przez małe i średnie jednostki, do których zaliczono jednostki nierozliczające się publicznie, ale publikujące sprawozdania finansowe ogólnego przeznaczenia dla użytkowników zewnętrznych, takich jak współwłaściciele niebiorący udziału w zarządzaniu, aktualni i potencjalni wierzyciele czy agencje ratingowe. Zakres stosowania standardu wykracza poza małe i średnie przedsiębiorstwa, obejmując także jednostki sektora prywatnego niezorientowane na zysk (fundacje nieprowadzące działalności zarobkowej, organizacje charytatywne, organizacje pozarządowe, organizacje kościelne, szkoły niepubliczne, spółdzielnie mieszkaniowe, jednostki użyteczności publicznej itp.). Według danych RMSR małe i średnie jednostki – łącznie z małymi i średnimi przedsiębiorstwami – stanowią w świecie ponad 95% ogółu podmiotów ekonomicznych. Tak jest i w Polsce. W standardzie nie podano żadnych charakterystyk liczbowych MSJ (przychody, suma bilansowa, zatrudnienie), pozostawiając ich ewentualne ustalenie właściwym władzom. Standard wszedł w życie z dniem ogłoszenia. Jego zastosowanie w praktyce może następować na zasadzie dobrowolności bądź na podstawie decyzji właściwych władz. Jako ogłoszony przez Radę prywatną instytucję, jaką jest RMSR, MSSF dla MSJ nie jest obowiązującym prawem. W Polsce będzie mógł być stosowany po jego przyjęciu przez Komisję Europejską i zadecydowaniu przez nią, czy jego stosowanie jest obowiązkowe w UE (możliwość taka raczej nie wchodzi w rachubę), czy dopuszczone, co z kolei będzie wymagało uregulowania przesłanek uprawniających do jego stosowania w Polsce w ustawie o rachunkowości.

II. Charakterystyka standardu

    MSSF dla MSJ jest efektem pięcioletnich prac RMSR, w czasie których przeprowadzono konsultacje w ponad 40. krajach oraz testy praktycznego stosowania MSF w ponad 100 MSJ z 20. krajów. Standard prezentowany był i dyskutowany podczas 104 konferencji (m.in. w Warszawie) i zgromadzeń okrągłego stołu. Dla poszerzenia i pogłębienia konsultacji w 2007 roku przetłumaczono jego anglojęzyczny projekt na pięć języków: francuski, hiszpański, niemiecki, polski i rumuński. Standard bazuje na MSSF/MSR, jest jednak w pełni samodzielnym dokumentem, niezawierającym – w zasadzie - odwołań do MSSF/MSR. Skrojono go na miarę potrzeb informacyjnych i możliwości mniejszych jednostek. W związku z tym wiele zasad ujęcia i wyceny zawartych w pełnych MSSF/MSR zostało uproszczonych, pominięto tematy nieistotne dla MSJ oraz znacząco ograniczono liczbę wymaganych ujawnień w informacji dodatkowej. Ponadto postanowiono, że standard będzie w miarę potrzeby rewidowany, ale nie częściej niż raz na trzy lata, co pozwoli uniknąć częstych zmian w rachunkowości MSJ.